Het CTGB negeert arresten van het Europees Hof van Justitie, uitspraken van het College van Beroep voor het bedrijfsleven en recente inzichten van de Europese voedselautoriteit EFSA. De instantie besloot deze zomer tot verlengen van de toelating van de bestrijdingsmiddelen Dagonis en Pitcher, ondanks wetenschappelijk aangetoonde gevaren voor de gezondheid van gebruikers, omwonenden en consumenten en voor het milieu. Het Pesticide Action Network heeft beroep ingesteld tegen de besluiten.
In 2024 tikte het Europees Gerechtshof de Nederlandse pesticiden beoordelaar CTGB op de vingers. (1) De beoordeling van stoffen moet gebeuren op basis van de meest recente wetenschappelijke inzichten en dat doet het CTGB niet. Ook het College voor Beroep van het beroepsleven (CBb) volgde de conclusies van het Europese Hof en verklaarde het beroep van PAN op de beslissing van het Ctgb op de twee bezwaren gegrond. Kennelijk was het arrest en de besluiten van het CBb aan dovemansoren gericht. Recent heeft het Ctgb nieuwe besluiten genomen die dit oordeel negeren. Zelfs een recente opinie van de Europese voedselautoriteit EFSA wordt buiten beschouwing gelaten.
Margriet Mantingh, voorzitter van Pesticide Action Network Nederland zegt: “Het is schandalig dat het Ctgb haar werk niet serieus neemt. Ze gaat niet af op wetenschappelijke inzichten, maar geeft voorrang aan commerciële belangen. De gezondheid van boeren en tuinders en omwonenden komt kennelijk pas op de tweede plaats.”
Besluit 1: Pitcher
Op 25 juli 2025 besloot het CTGB tot verlengen van de toelating van het middel Pitcher.(2) Dit veelgebruikte middel in de bollenteelt en voor boomkwekerijen bevat de actieve stoffen folpet (450 g/l) en fludioxonil (60 g/l).
Deze laatste stof is een hormoonverstoorder, zo blijkt duidelijk uit een conclusie van de EFSA uit 2024. (3) Dergelijke stoffen kunnen al in heel geringe dosis onherstelbare schade aanrichten aan de ontwikkeling van kinderen en dieren. Toelating is daarmee niet meer aan de orde. Het Ctgb erkent dit maar handelt vervolgens alsof fludioxonil geen hormoonverstorende stof is en laat het middel alsnog toe.
Het CTGB besluit is des te opmerkelijker omdat de organisatie dit voorjaar namens Nederland aan het Europese comité voor beoordeling van pesticiden SCoPAFF liet weten: “Omdat fludioxonil voldoet aan de ED criteria voor zowel mensen als niet-doelorganismen lijkt ons een snel besluit tot niet-verlenging de meest voor de hand liggende stap.”
Ook het actieve bestanddeel folpet is bepaald niet onomstreden en nieuwe inzichten zijn door het Ctgb niet nader onderzocht. Diverse onderzoeken brengen deze stof in verband met de ziekte van Parkinson en kanker.
Dit alles was voor het Pesticide Action Network meer dan genoeg reden om bezwaar tegen het besluit in te stellen, direct bij het CBb.
Besluit 2: Dagonis
Op 16 januari 2025 verklaarde het College van Beroep voor het bedrijfsleven (hoogste administratieve rechter in Nederland) het beroep van PAN Europe inzake het bestrijdingsmiddel Dagonis met de werkzame stoffen difenoconazool en fluxapyroxad
gegrond.(4) Dit besluit volgde op het arrest van het Europees Hof. Het CBb vernietigde de eerdere beslissing op bezwaar. Het Ctgb heeft vervolgens een nieuw besluit genomen op 25 juni 2025.(5) Dat besluit kijkt alleen naar hormoonverstoring, niet naar andere nieuwe inzichten over effecten die schadelijk zijn voor de gezondheid. Dat is een veel te nauwe interpretatie van het arrest van het Europees Hof. Bovendien beperkt het Ctgb de uitleg nog verder door alleen te kijken naar effecten voor de mens, niet voor andere organismen. Bovendien heeft het Ctgb geen nadere beoordeling uitgevoerd naar nieuwe wetenschappelijke inzichten over dit middel. De organisatie verwijst naar een lopende beoordeling door een andere EU lidstaat en besluit ondertussen gewoon tot verlenging van de toelating.
Dagonis bevat onder andere de bijzonder omstreden stof Difenoconazool en wordt veel gebruikt bij de teelt van groenten. De stof is een hormoonverstoorder en is dus giftig voor de voortplanting. Het is ook een stof die in verband gebracht wordt met kanker. Bovendien kan gebruik leiden tot (azool-)resistente Aspergillosis schimmels. Artsen maken zich zorgen over resistentie voor medicijnen op basis van azolen tegen longinfecties.
Het Pesticide Action Network heeft ook tegen dit besluit beroep in gesteld.
Noten:
(1) Uitspraak Europees Gerechtshof Pitcher, 25 april 2024
(2) Besluit CTGB Pitcher, 25 juli 2025
(3) EFSA advies over fludioxonil, 4 november 2024
(4) Besluit CBb Dagonis, 16 januari 2025
(5) Besluit CTGB Dagonis, 25 juni 2025
Nadere informatie:
- Margriet Mantingh, PAN Nederland, 06 125 32 813
- Tjerk Dalhuisen, PAN Europe, 06 146 99 126
